Voorkeursoplossing

In de onderzoeksfase worden de effecten van een opwaardering onderzocht met, in de zone Kortrijk-Harelbeke, een onderlinge vergelijking van drie tracé-alternatieven. De onderzoeksfase is al een heel eind gevorderd en de resultaten van het geïntegreerd onderzoek zijn sinds oktober 2020 voor iedereen beschikbaar via de projectwebsite (zie bibliotheek). Op basis van deze onderzoeksresultaten en de input uit overleg wordt, in drie stappen, het voorkeursbesluit voorbereid. Op heden bevinden we ons in de tweede stap en is het ontwerp voorkeursbesluit beschikbaar.

Wat houdt de voorkeursoplossing precies in?

Het project PLAN B-K heeft een brede kijk. Behalve een opwaardering van het kanaal voor beroepsvaart, bevat het project ook heel wat elementen om het kanaal en omgeving te versterken op het vlak van erfgoed, recreatie, fietsverkeer en wegmobiliteit, economie, natuur en landschap, klimaatadaptatie, water- en energiebalans en stadsvernieuwing.

Voor beroepsvaart

Het kanaal wordt over de volledige lengte toegankelijk voor schepen tot en met klasse Va en 3-laags containervaart.

Vanaf Bossuit tot en met de Luipaardbrug zijn de ingrepen beperkt tot lokale aanpassingen aan de oevers. De verdere aanpassingen aan dit gedeelte van het kanaal (bijvoorbeeld diepgang tot 3,5m tussen Bossuit en de La Flandrebrug) worden op langere termijn gerealiseerd, onder andere in afstemming met de opwaardering van de Boven-Schelde. Hiervoor wordt een geïntegreerde toekomstvisie opgemaakt.
Vanaf de Luipaardbrug wordt de aansluiting met de Leie gemaakt volgens het alternatief ‘ringtracé’ (zie verder). Dit betekent dat ca. vanaf de R8 tot aan de Leie een nieuw kanaal wordt aangelegd.
Een aantal bruggen wordt vernieuwd of opgehoogd.

Omgeving Kortrijk-Harelbeke-Kuurne: nieuw kanaal én herinrichting van de R8

Vanaf de Luipaardbrug gebeurt de aansluiting met de Leie volgens het alternatief ‘ringtracé’. Dit betekent dat ongeveer vanaf de R8 tot aan de Leie een nieuw kanaal wordt aangelegd. Ook de R8, tussen het bestaand kanaal en de Leie, wordt heringericht. Het kanaal komt aan de zijde van Kortrijk te liggen. De R8 behoudt grotendeels zijn huidige bedding en ligt aan de zijde van Harelbeke. Tussen beide infrastructuren wordt een bepaalde afstand aangehouden, met andere woorden ze kennen een gespreide ligging (ze worden niet gebundeld). Waar het kanaal en de R8 exact komen te liggen, en met welke tussenafstand, maakt deel uit van de uitwerkingsfase.

Wil u weten waarom het ringtracé wordt gekozen? Of waarom er niet gekozen wordt voor het rechtdoortracé of het bypasstracé? Neem een kijkje bij de veelgestelde vragen (FAQ).

Voor zowel het kanaal als de R8, en voor gebieden ertussen en errond, wordt een gebiedsprogramma opgesteld en gerealiseerd. Dit gebiedsprogramma is een leidraad om de projectingrepen binnen de uitwerkingsfase concreet af te bakenen en verder uit te werken. Het gebiedsprogramma omvat – naast het kanaal en de R8 - ook een breed gamma aan maatregelen om natuur, stadsgroen en recreatie, fietsverkeer, erfgoed, verblijfskwaliteit en de ontsluiting van het gebied te versterken.

Op de R8, tussen het bestaande kanaal en de Leie, worden twee aansluitingscomplexen voorzien: één aansluiting in de omgeving van de Gentsesteenweg (N43) en één in de omgeving van de kruising van het kanaal met de R8. (Het bestaande aansluitingscomplex Stasegem verdwijnt en wordt vervangen door een nieuw aansluitingscomplex in deze omgeving). De kruising van doorgaand verkeer op de R8 met de zone Gentsesteenweg (N43), Zandbergstraat en Hippodroomstraat wordt niet als een fly-over uitgevoerd en de kruising van doorgaand verkeer op de R8 met de Leie gebeurt via een tunnel. Een bijkomende fietsverbinding tussen Harelbeke en Kuurne wordt geïntegreerd in de herinrichting van de R8.

Economische kenmerken

Overslag en watergebonden bedrijvigheid langs het kanaal verder ontwikkelen en stimuleren is een speerpunt in de voorkeursoplossing. Dit is vooral van toepassing op de bestaande bedrijvenzones tussen de La Flandrebrug en de R8. Als eerste stap wordt een masterplan opgesteld om de projectingrepen binnen de uitwerkingsfase af te bakenen en verder uit te werken. Dit masterplan zal concreet vorm geven aan:

de ontsluiting tussen de economische zones en naar het hoger wegennet;
het ontwikkelen van specifieke overslagpunten;
de inplanting van een nieuwe zwaaikom;
het begeleiden van bedrijven richting watergebonden activiteiten;
optimaliseren van de fietsverbindingen langs en nabij het kanaal;
de inrichting en organisatie van de bedrijvenzones;
het implementeren van maatregelen om de hinder naar de omgeving te beperken.

Ondersteunend programma

Om de impact van het grootschalige project op de omgeving te beperken, bevat de voorkeursoplossing ondersteunende maatregelen gericht op het herstellen van ruimtelijke relaties en ecologische verbindingen, garanderen van de waterkwaliteit, aanpakken van de leefbaarheidsuitdagingen, ….

Daarnaast bevat de voorkeursoplossing diverse aanbevelingen die naar boven kwamen uit het geïntegreerd onderzoek. Het zijn unieke kansen om beleidsdoelstellingen (zowel op Vlaams, provinciaal als lokaal niveau) te realiseren of mee te ondersteunen. Dankzij de brede kijk van PLAN B-K bieden ze een hefboom om - tegelijk met de infrastructurele ingrepen - ook de omgeving op andere beleidsdomeinen te versterken.

Het geheel van milderende maatregelen en aanbevelingen vatten we samen onder de term ‘flankerend beleid’. Een overzicht van het flankerend beleid vind je in hoofdstuk 5 van het ontwerp voorkeursbesluit. Samenvattend gaat het om ingrepen op het vlak van natuur, ruimte, erfgoed, waterbeheer en -kwaliteit, klimaat, economie, recreatie, stadsvernieuwing, leefkwaliteit en fietsverkeer.

Actieprogramma voor uitwerkingsfase

Acties binnen PLAN B-K

Met 12 concrete acties krijgt de uitwerking van de voorkeursoplossing vorm. Het actieprogramma, dat behoort tot de uitwerkingsfase van PLAN B-K, kan u nalezen in hoofdstuk 5 van het ontwerp voorkeursbesluit.

Parallel aan het project

De voorkeursoplossing omvat een groot aantal acties en ingrepen in de ruime omgeving van het kanaal die inherent deel uitmaken van het project. Daarnaast zijn er verschillende initiatieven in de regio die parallel aan het project worden verdergezet. De voornaamste zijn:

Doortrekking R8 Kuurne

Voor een vlot en veilig verkeer is het belangrijk om de volledige herinrichting van de R8 te realiseren, waaronder ook het doortrekken van de R8 ter hoogte van Kuurne. De ambitie is om deze werken parallel aan de volgende studiefase van PLAN B-K te realiseren.

Bestaand kanaal

De keuze voor het ringtracé impliceert dat het bestaande kanaal (tussen de Leie en ca. de spoorweg) niet meer nodig is voor scheepvaart. Ook pleziervaart kan vlot en veilig gebruik maken van het nieuwe kanaal bij het ringtracé.

Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om aan het laatste stuk van het bestaande kanaal, de historische en beschermde sluizen en het aangrenzende publiek domein een nieuwe invulling te geven. Het uitbouwen van een groen-blauwe recreatieve as vormt een belangrijke positieve ingreep voor de omgeving. De toekomst van het bestaande kanaal kan parallel aan het project uitgewerkt worden.

K-R8

Ook met het project K-R8, het project om de verkeerscomplexen Kortrijk-Zuid en Kortrijk-Oost en de leefbaarheid van de omgeving te verbeteren, moet goed worden afgestemd. Zowel het proces, de inhoudelijke aanpak, het onderzoek, … vraagt om een goede en continue afstemming tussen beide projecten.

Gevolgen van het voorkeursbesluit

Het voorkeursbesluit kan een aantal maatregelen en acties bevatten. Deze maatregelen en acties treden pas in werking na de definitieve vaststelling van het voorkeursbesluit.

Maatregelen

In het voorontwerp voorkeursbesluit worden drie types maatregelen voorgesteld, namelijk:

de mogelijkheid een vergunning, machtiging of toestemming te weigeren als de aanvraag onverenigbaar is met het voorkeursbesluit (art. 29);

de mogelijkheid instanties of personen aan te duiden die gemachtigd zijn om het gebied te betreden om alle nodige vaststellingen te verrichten en alle nodige onderzoeken uit te voeren (art. 30);
de onmogelijkheid om na de inwerkingtreding van het voorkeursbesluit bepaalde besluiten tot bescherming te nemen als deze bescherming de realisatie van het voorkeursbesluit kennelijk in het gedrang brengt (art 35).

Acties

De voorkeursoplossing wordt in de volgende fase, de uitwerkingsfase, uitgewerkt tot een concreet project, klaar voor uitvoering. Om in de periode van het verdere onderzoek de onzekerheid voor omwonenden, bedrijven en organisaties zo beperkt mogelijk te houden, worden een aantal acties voorzien:

Uitwerken van een aankoopbeleid;
Initiëren natuurontwikkeling;
Aanstellen trajectbegeleider om bedrijven te begeleiden.

Meer weten?

Meer informatie over deze acties en wat ze concreet betekenen vindt u in de rubriek ‘veelgestelde vragen’ FAQ.